Napoli

Đến Vịnh Napoli gọi giấc mơ về

Lần đầu biết đến cái tên Napoli từ một tập phim hoạt hình Tom và Jerry, tôi mãi nhớ chiếc biển hiệu bên bến cảng có chữ “Napoli“ khi chú chuột màu xám hát Donadoni vẫy tay chào tạm biệt chuột Jerry… Từ vệt ký ức mơ hồ thuở bé, hình như đâu đó giấc mơ xa xôi thấp thoáng biến thành hiện thực khi tôi đặt chân đến vịnh Napoli.

Trải dài suốt một dải vùng Campania thuộc miền Nam nước Ý, Vịnh Napoli “gồm thâu“ cả thành phố Napoli, Pompeii, Sorrento, Massa Lubrense, núi lửa Vesuvio, bờ biển Amalfi, đảo Capri… Mỗi nơi đều để lại trong tâm trí du khách một ấn tượng riêng biệt, rất đáng để bạn trải nghiệm và khám phá vùng đất của sóng, gió biển và hơi nóng của núi lửa mỗi ngày không quên “ghé thăm“ Địa Trung Hải.

Vesuvio và Pompeii – nơi thời gian đọng lại giữa lưng chừng vĩnh cửu và khoảnh khắc

Bạn đã bao giờ nhìn vào một hộp chiếu hình chưa? Nheo mắt nhìn vào chiếc hộp qua chiếc lỗ bé tí teo, bạn sẽ thấy một hình ảnh được phóng đại rất rõ, rất thật, đôi lúc tưởng như là hình ảnh ba chiều của một bộ phim nhưng hình ảnh đó không chuyển động, có thể các hình ảnh nối tiếp nhau không liền mạch và mỗi lần bạn ấn nút thì hình ảnh đó sẽ được thay thế. Leo lên ngọn núi lửa Vesuvio và sau đó đi xuống chân núi để tới Pompeii, nơi đã từng là thành phố giàu có nhất của đế chế La Mã, bạn sẽ thấy rõ tại sao nơi đây được ví như những hình ảnh trong chiếc hộp chiếu hình.

Trên đường chinh phục đỉnh núi lửa Vesuvio, bạn không thấy có điều gì khác biệt so với các ngọn núi khác, có chăng chỉ là ít cây cỏ hơn, đá nham thạch lỗ chỗ như tổ ong và đâu đó có dăm ba sợi khói hiền lành bay lên từ khe núi. Đứng trên đỉnh Vesuvio, bạn sẽ thấy cả vùng vịnh trù phú Napoli, biển xanh ngắt, trời xanh thẳm và lòng dào dạt bình yên như thể người dân Pompeii đứng trước sân nhà ngước nhìn bầu trời của hơn hai ngàn năm trước…

Theo câu chuyện huyền sử về vùng này, ngày 24 tháng 8 năm 79 sau Công Nguyên, núi lửa Vesuvio bỗng đột ngột phun trào khiến cho toàn bộ cư dân của thành phố dưới chân núi như Pompeii, Herculaneum, Stabiae, Oplontum … không kịp chạy đi lánh nạn và bị vùi lấp hoàn toàn trong dung nham cùng tro bụi. Ngày đó, thần Apollo không bảo vệ được Pompeii nên thành phố thịnh vượng nhất của vùng và nền văn minh đang phát triển rực rỡ bỗng chốc sụp đổ. Nhưng để sửa chữa lại sự bất cẩn của mình, thần Apollo đã ban cho Pompeii sự vĩnh cửu và thời gian dường như ngừng lại mãi trong khoảnh khắc cuối cùng Pompeii tồn tại.

Như nhìn qua một chiếc hộp chiếu hình, mỗi góc của Pompeii là mỗi hình ảnh khác nhau, không liền mạch nhưng sống động đến tưởng chừng đang thấy rõ cả hơi thở trong đời sống thật. Quá khứ và tương lai đan xen lẫn nhau trong cùng một ánh nhìn. Bạn sẽ thấy những cột Dorin ngày nào vẫn vững chãi vươn lên như muốn chạm trời xanh; đấu trường, nhà hát, diễn đàn, đền thờ, biệt thự của người giàu, nhà dân và thậm chí cả căn phòng bé tum hủm của nhà thổ… vẫn hiển hiện ngay trước mắt bạn và bạn vẫn có thể đưa tay chạm vào. Nhưng hiện tại vẫn là lớp chắn trong suốt ngăn bước bạn quay trở về quá khứ. Hiện tại sẽ cản đường bạn bằng những lớp dung nham đã từng dày tới 25m, từng nuốt chửng mỗi căn nhà, mỗi sự sống. Hiện tại nhắc nhở bạn bằng những vết thời gian trên tường lở lói, những hoang phế chẳng bao giờ phục chế nổi. Hơn hết, hiện tại đông cứng trong lớp thạch cao để lưu giữ, định hình quá khứ tro tàn được đổ khuôn bằng dung nham nóng chảy khi xưa.

Năm 1863 nhà khảo cổ Guiseppe Fiorelli đã nghĩ ra sáng kiến đổ thạch cao vào khuôn những thi thể người dân Pompeii năm xưa bị bao phủ trong dòng nham thạch núi lửa. Vì thế, dáng hình người lớn, trẻ em, vật nuôi cùng những nỗi sợ hãi, hoảng loạn năm nào vẫn nguyên vẹn hình hài và sẽ mãi mãi bất tử. Đến Pompeii, bạn đừng để những nỗi xót xa và tiếc nuối như dung nham từ từ phủ kín tim bạn. Bạn sẽ thấy sự sống vẫn hồi sinh khắp nơi, trên những lớp đá nham thạch từ hàng ngàn năm trước đã rợp mi xanh của một loài cây lạ rủ xuống như tóc, như muốn che bớt đi những thăng trầm. Sự sống và tình yêu của con người nơi đây vẫn như những bức tranh tường sau phục chế tươi nguyên màu sắc. Trên những mảnh tường già nua, ố vàng và nứt nẻ, hình ảnh nữ thần Venus – Nữ thần tình yêu và sắc đẹp vẫn mơn mởn xuân thì. Trong khu vườn sau nhà, giữa vạt cỏ mềm mượt thanh xuân, nắng đốt mùa trên từng cánh hoa anh túc đang cháy đỏ rực lên như môi hôn. Bạn sẽ bất giác chợt muốn ngả đầu dựa vào ai đó hay nắm tay ai đó thật chặt, bởi đến nơi này bạn sẽ thấy cuộc sống chỉ ngắn ngủi bằng một cái chớp mắt trong khi yêu thương thì chẳng bao giờ đủ và ngun ngút rộng dài…

Napoli và Sorrento – Men say từ rượu vang và rượu chanh

Napoli, thành phố đã quá nổi tiếng, cái tên Napoli thông dụng như thứ rượu vang đỏ cồn cào mà người ta rộn rã cụng li bên chiếc bánh pizza Napoli (tiếng Ý: Margheritta) tươi ba màu như màu cờ của nước Ý, màu đỏ của cà chua, màu trắng của mozzarella (một loại pho mát màu trắng), màu xanh của lá basil (lá hoắc hương). Napoli là quê hương và nơi khởi nguồn của bánh pizza. Người dân nơi đây hoàn toàn có quyền tự hào rằng pizza ở Napoli ngon nhất thế giới. Pizza ở Napoli thường chỉ có một cỡ rất to, mỏng, đường kính phải đến 40 cm. Pizza thứ thiệt phải được nướng trong lò truyền thống đã sẫm màu gạch hoặc đá bị nung lâu ngày và được đốt nóng bằng củi. Thực khách khi ăn chỉ cần nhỏ thêm vài giọt dầu ô liu xanh thơm nức, tươi giòn là sẽ khó có thể quên được hương vị khác biệt của món ăn “quốc túy” này. Pizza giá rẻ hơn so với các món ăn khác (dưới 10€) và có thể mang theo vừa đi vừa thưởng thức nếu bạn không có nhiều thời gian để ngồi lại. Lưu ý nếu bạn ngồi lại ăn thì nhà hàng sẽ tính cả tiền phục vụ, tiền dao nĩa ngoài giá tiền cho từng món ăn đã được niêm yết sẵn trong thực đơn.

Ngoài bánh pizza nổi tiếng, Napoli là thủ phủ kinh tế, văn hóa của vùng và khu vực trung tâm cổ của Napoli được UNESCO liệt vào danh sách di sản văn hóa thế giới nên có rất nhiều công trình đáng để bạn ghé thăm: Lâu đài dell’Ovo bên vịnh Santa Lucia, lâu đài Nuovo, Passage Galleria Umberto (một dạng phố mua sắm có mái vòm che xuyên qua lòng các tòa nhà), quảng trường Plebiscito, nhà thờ Duomo San Gennaro, bảo tàng khảo cổ học quốc gia… Ngoài ra, đến Napoli bạn nên di chuyển bằng tàu điện ngầm, hệ thống có rất nhiều bến tàu được thiết kế thành “sân ga của nghệ thuật“. Mỗi sân ga như một bảo tàng nhỏ được một nghệ sĩ người Ý nổi tiếng thiết kế và trưng bày các tác phẩm nghệ thuật đương đại. Tuy nhiên tại các sân ga này du khách được yêu cầu không chụp hình.

Napoli sầm uất và đông vui, tấp nập người qua lại, nhưng đôi lúc sự đông đúc và náo nhiệt lại đem đến cho người ta cảm giác bất an. Ở đó, du khách phải lo canh cánh khư khư giữ máy ảnh, ví tiền vì ở Napoli cũng có đủ mọi tệ nạn. Điều này thực sự khác hẳn khi bạn tới Sorrento… Napoli là thứ rượu vang hấp dẫn, dễ uống mà ai ai cũng biết nhưng Sorrento giống như loại rượu chanh truyền thống ngọt lịm đặc sản của vùng này. Cái tên Sorrento không quá phổ biến và bạn chưa hẳn đã bị vùng đất này thu hút ngay từ ánh nhìn đầu tiên. Bạn cũng có thể hơi nhăn mặt khi vị ngọt thơm nồng của ngụm rượu chanh đầu tiên ùa vào đầu lưỡi sau đó chiếm hữu mọi giác quan, nhưng khi đã uống được rồi thì sẽ uống đến mềm môi và say đến mềm lòng.

“Trở về Sorrento yên vui cõi đời, chỉ mình anh thôi tim em mơ ước lâu rồi“… Khi chiều chập choạng về bên ghềnh đá Sorrento, khi tiếng đàn của người nghệ sĩ đường phố vang lên dập dìu như vuốt những lọn sóng đang êm đềm ngả vào bờ, tôi bỗng da diết nhớ tới dì út những tháng ngày hai mươi tóc xõa dài bên cây đàn guitar. Cũng buổi chiều như thế, cũng ánh tà huy mênh mang trải vô tận trong khắc khoải như thế, tiếng hát của dì - của cô gái hai mươi cất lên như đang rút từng sợi thương yêu trong tim dịu dàng dệt nên giấc mộng yên bình, và dì hát “Trở về Sorrento“…

Tên của thành phố này bắt nguồn từ “Surrent“, theo nghĩa Sirene, nàng tiên cá trong thần thoại. Thành phố trên ghềnh đá mang tên những nàng tiên cá có giọng hát mê hồn quyến rũ bao chàng thủy thủ. Một chút mưa vừa đủ ướt mi, một chút nồng nàn của nắng gửi nơi những trái cam căng mọng ngoài phố, chút xa xăm của những bóng hình mờ ảo nơi đảo Capri, Ischia và Procida nhìn từ phía bờ eo đá thon dài bên biển, chút thắm tươi của những khu vườn đầy hoa và ngào ngạt hương chanh, cam khẽ ôm những ngôi nhà cổ, chút dỗi hờn của gió gọi sóng đẩy thuyền chạy gấp hơn về bờ và giục bầy chim biển bay nhanh hơn về tổ… Sorrento ấm, êm, an ủi và dịu nhẹ như vòng tay người con gái mắt nâu sẫm hoàng hôn, ngực căng đầy như trái chín và tóc thơm ngát mùi gió đang nhón chân bên ghềnh đá, tựa bên gốc cam đợi người yêu trở về…

Massa Lubrense – “quả ô liu trong cốc rượu martini“

Khiêm tốn nằm dựa lưng vào triền núi và xoãi mình ra biển, cách thành phố Sorrento không xa, Massa Lubrense - thị trấn chỉ khoảng mười bốn ngàn dân - bé nhỏ, tươi mát, mang lại cho bạn cảm giác yên ổn và cân bằng. Thị trấn này ở vị trí hơi cô lập trên núi, muốn xuống biển phải đi đường vòng khá xa và không có quá nhiều du khách biết tới vì thế nên giá thuê phòng ở đây khá mềm. Nếu ai đó thích sự yên tĩnh, yêu thiên nhiên và không khí êm đềm của miền thôn quê thì đây là địa điểm nên ghé lại. Từ đây, bạn có thể thuê ô tô hay xe máy để ban ngày tới các thành phố lớn lân cận và tối về lại Lubrense ngủ. Nếu đi theo nhóm, bạn nên thuê căn hộ, có bếp để nấu nướng và có thể ở nhiều người trong một phòng lớn. Chỉ cần dậy sớm bạn đi lang thang trong thị trấn nhỏ xinh sẽ kiếm được cửa hàng bán thực phẩm rất tươi và không quá đắt.

Massa Lubrense cho bạn cảm nhận một cách trọn vẹn cuộc sống điền viên nơi thôn dã. Giữa bạt ngàn cây chanh, cam và ô liu óng ả, tán cây phủ mát trên khắp các triền núi, buổi sớm mai ở đây mang màu xanh và thanh thanh như quả chanh đang ửng trên cành. Nắng lúc chiều muộn sóng sánh, tưởng như chảy thành từng giọt qua kẽ lá mang màu của dầu ô liu được ép từ quả tươi. Vì đâu đâu cũng rợp bóng cây che nắng, giữ ẩm cho đất nên hoa dại khoe sắc khắp nơi và đến lá cũng duyên dáng xếp tròn lại bên nhau tạo thành những bông hoa màu xanh trông giống như hoa đá. Thiên nhiên hào phóng và hiền hòa nên con người ở đây cũng rộng rãi những nụ cười, phóng khoáng với lời chào “Buongiorno“ và cả những nụ hôn gió của những chàng trai Ý tóc xoăn, da bánh mật vui nhộn bạn gặp trên đường.

Capri và bờ biển Amalfi - Vùng đất trắng màu truyền thuyết

Bạn có để ý tại sao thuở xưa vua chúa, quý tộc Ai Cập, Hi Lạp hay La Mã thường mặc đồ màu trắng và lễ phục cũng màu trắng không? Không phải chỉ bởi ở những xứ sở nắng nóng người ta phải mặc đồ sáng màu để tránh hấp thụ nhiệt mà ngày xưa khi xà phòng chưa được phát minh, để giữ được quần áo trắng tinh rất khó. Vì vậy chỉ có người giàu và quý tộc cao sang ít phải lao động, có nhiều gia nhân trong nhà đổ bao mồ hôi, công sức giặt giũ mới giữ được tà áo trắng nõn không lấm lem và ngả màu.

Capri được biết đến như là vùng đất của những người giàu. Hiểu theo nghĩa giàu có vì nơi đây có nhiều người nổi tiếng, nhiều tỉ phú đến nghỉ ngơi. Chỉ rộng khoảng 14km² nhưng Capri lại xuất hiện nhiều cửa hàng đồ hiệu cực đắt hoặc hiểu theo nghĩa của người La Mã cổ, Capri giàu có vì hòn đảo này ban ngày đâu đâu cũng lấp lóa màu trắng.

Đứng trên núi nhìn xuống biển, sườn núi lô xô những nếp mái nhà màu trắng xếp cạnh nhau lúc gần sát, lúc rời rạc. Nắng ở đây được mặt trời thỏa sức vung vãi. Nắng gột rửa đến trắng phau từng cụm mây, hải âu, mòng biển, những con tàu, những chiếc phà lớn, từng chiếc lá cây... Đi lang thang vòng quanh hòn đảo lúc đỉnh trưa, bạn sẽ thấy dường như có một thứ không khí trắng sữa, rất mịn đang bồng bềnh tỏa ra giữa mặt biển và bầu trời. Sẽ có đôi lúc bạn có cảm giác gần như đang bay và trôi khẽ giữa lớp không khí trắng mịn, nhẹ hẫng ấy vì không biết đâu là trời và đâu là mặt nước bởi ở vùng này trời và nước đều xanh biếc như nhau. Những ngọn sóng, bọt sóng nhấp nháy ánh lên giữa nắng trưa như bầu trời sao giữa ban ngày. Nhìn từ xa, mặt nước xanh dát bạc thi thoảng lại được điểm thêm vài dải sao băng được tạo bởi những dải bọt nước trắng muốt kéo theo sau đuôi những chiếc thuyền trắng nhỏ xíu, long lanh. Lúc ấy, bạn bỗng thấy thần thoại Hy - La tự dưng rất gần gũi và quen thuộc. Dường như bên mỏm đá ngoài xa, những nàng tiên cá đang vọng lên tiếng hát, mắt tiếc nuối dõi theo cánh buồm của Ulysse và hai cánh núi từ trên đảo Capri nhìn xuống như vừa đứng im trở lại sau khi có một con tàu vượt qua khe giữa.

Ở Capri, nếu bạn đã quáng mắt vì ánh mặt trời, bạn có thể đi thăm hang động Grotta Azzura. Hang động này còn có tên tiếng Ý nghĩa là “Hang động xanh“ vì nước biển ở trong động xanh vô cùng, xanh lóng lánh như màu lam ngọc. Hay đi thăm Villa Malaparta nổi tiếng do kiến trúc sư Adalberto Libera thiết kế cho nhà văn Curzio cheo leo ngay đầu mỏm đá vươn ra vịnh.

Bờ biển Amalfi nổi tiếng bởi những đường mòn trên núi men theo biển. Núi cao Amalfi cũng cho bạn cảm giác đang trôi giữa muôn dải trắng như Capri tuy nhiên Amalfi hoang dã hơn và bàn tay con người có vẻ ít sắp đặt ở đây hơn. Nắng Amalfi không sáng rực lên như ở Capri, đôi lúc nghỉ lại ven đường thấy nắng màu hổ phách chảy qua mấy tầng lá rơi xuống ngọt như mật ứa ra từ quả mơ chín mọng vương trên môi thiếu nữ. Hoa dại được cài khắp nơi trên suối tóc cỏ, hoa dại nhưng vẫn đẹp lộng lẫy và duyên dáng đến nao lòng. Cây và cỏ xanh trải đệm cho những mảng núi hoa tím ngát hay vàng mê mải. Eo núi được thắt thêm bởi những đoạn bậc thang mềm mại, trên mỗi bậc là những vườn nho xanh rợp…

Bạn chỉ cần nhắm mắt thôi và để những giấc mơ phiêu lưu của bạn dẫn đường tới đây. Có thể bạn sẽ say mãi bởi rượu chanh, rượu mơ, bởi những ánh mắt bỏng rát và thiết tha dưới làn mi cong của những chàng trai, cô gái nơi đây. Có thể bạn sẽ tỉnh lại giữa tán cây ô liu mịn tơ màu bạc và chợt thấy hoa dại nép mình sát bên, thấy túi lúc lỉu quà nào cốc chén, bát đĩa gốm, những tiểu cảnh nặn bằng đất sét diễn tả lại cuộc sống thường ngày bên vịnh Napoli, lanh canh những chai dầu ô liu, chai rượu thơm náo nức… Rất có thể như thế, chỉ cần bạn đừng bao giờ bỏ quên những ước mơ, bởi có rất nhiều cách để biến những ước mơ phiêu lưu của bạn thành sự thật. Bạn sẽ tin điều đó khi đặt chân đến vịnh Napoli.

Thông tin thêm:

+ Di chuyển giữa các địa điểm trong vịnh Napoli, bạn nên sử dụng:

- Tàu điện ngầm (Nên sử dụng vì các bến tàu điện ngầm rất thú vị)

- Xe buýt

- Tàu cao tốc (Aliscafi)

- Phà (Thực ra là những chiếc tàu thủy rất lớn, đi chậm hơn nhưng giá rẻ hơn tàu cao tốc)

- Đường sắt địa phương

- Ô tô thuê (tuy nhiên bạn chỉ nên thuê xe khi bạn lái giỏi vì đường đi ở vùng này nhỏ, dốc lên dốc xuống và nhiều khúc cua ngoặt, nguy hiểm)

Đi lại bằng các phương tiện công cộng ở đây không đắt và an toàn, chỉ cần mua vé là bạn có thể leo lên bất cứ phương tiện công cộng nào.
Có hai loại vé:
-Unico – Napoli-Ticket (đi lại trong vùng 1- Napoli). Vé 90 phút giá 1,20 Euro, vé ngày giá 3,60 Euro, vé cuối tuần (có giá trị vào ngày thứ bảy hoặc chủ nhật) 3,00 Euro. Ở Napoli với vé này bạn còn có thể đi lại bằng cáp treo (Funicolare)
-Loại vé Unico Campania-Ticket Sorrent và bờ biển Amalfi (vùng 5). Bạn có thể đi bằng vé này giữa các địa điểm sau: Amalfi, Sorrent, Maiori, Minori, Pontelatone, Positano, Praiano, Ravello, Meta di Sorrento, Piano di Sorrento, Salerno und Vororte, Sant’ Agnello, Vietri sul mare. Vé đi trong 180 phút: 4,00 Euro, vé ngày giá 12 Euro và vé cuối tuần (có giá trị vào ngày thứ bảy hoặc chủ nhật) 6,30 Euro.